Tổng hợp các loại dầu cho máy nén khí trục vít và piston – Vai trò, phân loại và cách chọn đúng tiêu chuẩn
Dầu máy nén khí là yếu tố quan trọng hàng đầu quyết định tuổi thọ, hiệu suất và độ ổn định của toàn bộ hệ thống khí nén. Trong quá trình vận hành liên tục, dầu không chỉ đóng vai trò bôi trơn mà còn tham gia làm mát, làm kín buồng nén và giảm thiểu tối đa ma sát. Việc lựa chọn đúng loại dầu cho máy nén khí trục vít và piston là yêu cầu bắt buộc nếu doanh nghiệp muốn tránh tình trạng nóng máy, hao dầu, giảm áp hoặc hỏng đầu nén.
Bài viết này tổng hợp chi tiết các loại dầu đang sử dụng phổ biến, ưu – nhược điểm, thời gian thay thế và lưu ý quan trọng để giúp kỹ thuật viên, chủ doanh nghiệp lựa chọn đúng tiêu chuẩn cho thiết bị của mình.
1. Vai trò của dầu trong máy nén khí
Dầu máy nén khí không đơn thuần chỉ để bôi trơn mà còn thực hiện nhiều chức năng quan trọng:
-
Bôi trơn các chi tiết chuyển động, giảm ma sát giữa trục vít/xi lanh – piston.
-
Làm mát buồng nén và toàn bộ cụm đầu nén, giúp máy hoạt động ổn định.
-
Làm kín khe hở giữa các cặp chi tiết, đảm bảo áp suất nén đạt hiệu suất cao.
-
Hạn chế oxy hóa – chống gỉ cho chi tiết kim loại khi vận hành ở nhiệt độ cao.
-
Giảm tiếng ồn – giảm rung cho máy trong quá trình tải/không tải.
Nếu sử dụng sai dầu hoặc thay dầu quá hạn, máy rất dễ gặp các lỗi nghiêm trọng như: nóng nhanh, kêu lớn, lên áp chậm, vỡ bi đầu nén, cháy dầu, phá hỏng trục vít hoặc piston.
2. Phân loại dầu cho máy nén khí trục vít và piston
Tùy theo cấu tạo máy và yêu cầu vận hành, dầu máy nén khí được chia thành các nhóm chính sau:
2.1. Dầu gốc khoáng (Mineral Oil)
Đây là loại dầu phổ biến nhất nhờ giá thành hợp lý, phù hợp cho các doanh nghiệp sử dụng máy nén khí chạy ở mức trung bình.
Đặc điểm:
-
Từ dầu gốc khoáng tinh chế.
-
Độ nhớt ổn định, khả năng tản nhiệt tốt.
-
Phù hợp cho máy trục vít tải nhẹ – trung bình, máy piston hoạt động tiêu chuẩn.
-
Giá hợp lý, dễ mua và thay thế nhanh.
Thời gian thay dầu:
→ 2.000 – 3.000 giờ hoạt động (tùy môi trường và nhiệt độ phòng máy).
Ứng dụng:
Doanh nghiệp vừa và nhỏ, xưởng sản xuất, garage ô tô, xưởng gỗ, xưởng cơ khí.
2.2. Dầu gốc bán tổng hợp (Semi Synthetic)
Là bước nâng cấp giữa khoáng và tổng hợp, mang lại hiệu suất cao hơn.
Đặc điểm:
-
Bền nhiệt tốt hơn dầu khoáng.
-
Độ bay hơi thấp, ổn định hơn trong môi trường nhiệt độ cao.
-
Bảo vệ đầu nén tốt hơn, giảm cặn và giảm hao dầu.
Thời gian thay dầu:
→ 4.000 – 6.000 giờ.
Ứng dụng:
Máy trục vít hoạt động 2–3 ca, nhà máy yêu cầu hoạt động ổn định hơn.
2.3. Dầu tổng hợp (100% Synthetic – PAO, Ester)
Đây là dòng dầu cao cấp với tiêu chuẩn bôi trơn và chống oxy hóa vượt trội.
Đặc điểm:
-
Khả năng chịu nhiệt và tản nhiệt cực tốt.
-
Độ ổn định hóa học cao, hạn chế tối đa tạo cặn.
-
Rất ít bay hơi, tiết kiệm dầu.
-
Giảm mài mòn rõ rệt cho trục vít và hệ thống vòng bi.
Thời gian thay dầu:
→ 8.000 – 10.000 giờ (thậm chí 12.000h với môi trường sạch – mát).
Ứng dụng:
Nhà máy sản xuất 24/24, dây chuyền thực phẩm, điện tử, dệt, khu công nghiệp cần độ tin cậy cao.
2.4. Dầu máy nén khí piston
Máy piston có cấu tạo, nhiệt độ hoạt động và yêu cầu bôi trơn khác với máy trục vít, do đó sử dụng loại dầu riêng biệt.
Đặc điểm:
-
Chịu nhiệt – chịu áp cao trong xi lanh piston.
-
Giảm cặn lắng trong buồng đốt.
-
Hạn chế oxy hóa khi máy hoạt động nóng liên tục.
-
Không tạo bọt.
Độ nhớt tiêu chuẩn:
→ ISO VG 100 – VG 150
(Máy nhỏ có thể dùng VG 68 – 100 tùy môi trường)
Thời gian thay dầu:
→ 500 – 1.000 giờ hoặc theo khuyến cáo nhà sản xuất.
3. Những tiêu chí quan trọng khi chọn dầu cho máy nén khí
3.1. Chọn đúng độ nhớt (Viscosity)
Thông số phổ biến:
-
ISO VG 46: thường dùng cho máy trục vít, môi trường mát.
-
ISO VG 68: máy trục vít chạy nặng, phòng máy nóng.
-
ISO VG 100 – 150: máy piston.
3.2. Dựa trên tần suất vận hành
-
Chạy 1 ca/ngày → dầu khoáng là đủ.
-
Chạy 2–3 ca/ngày → ưu tiên dầu bán tổng hợp.
-
Chạy liên tục 24/24 → bắt buộc dùng dầu tổng hợp.
3.3. Chọn dầu theo yêu cầu của hãng máy
Các hãng lớn như Atlas Copco, Ingersoll Rand, Sullair, ELGi, Kobelco, Hanshin… đều có khuyến cáo rõ ràng:
→ Dùng dầu đạt chuẩn PAO hoặc dầu chuyên dụng theo mã hãng.
3.4. Môi trường làm việc
-
Phòng máy nóng, bụi nhiều → chọn dầu tổng hợp hoặc bán tổng hợp để giảm oxi hóa.
-
Môi trường sạch, mát → có thể tiết kiệm bằng dầu khoáng hoặc bán tổng hợp.
4. Hậu quả khi dùng dầu kém chất lượng hoặc thay quá hạn
-
Máy nóng bất thường, báo lỗi nhiệt độ cao.
-
Giảm áp suất nén, máy lên áp chậm, chạy quá tải.
-
Tạo cặn, đóng bùn dầu trong đầu nén → gây bó kẹt trục vít.
-
Hư vòng bi đầu nén, chi phí sửa chữa rất lớn.
-
Cháy dầu, đổi màu, có mùi khét → ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống.
-
Trong trường hợp nặng: hỏng đầu nén hoàn toàn.
Do đó, việc theo dõi giờ hoạt động và thay dầu đúng kỳ là yêu cầu bắt buộc trong bảo dưỡng máy nén khí.
5. Đơn vị cung cấp dầu máy nén khí uy tín – IAIR Việt Nam
IAIR Việt Nam là nhà cung cấp dầu máy nén khí chuyên nghiệp với đầy đủ các dòng dầu:
-
Dầu khoáng tiêu chuẩn ISO VG 46 / 68
-
Dầu bán tổng hợp chất lượng cao
-
Dầu tổng hợp PAO – Ester cho máy trục vít 24/24
-
Dầu máy piston VG 100 – 150
-
Dầu chuyên dụng theo hãng (IR, Atlas Copco, Hanshin, Kobelco…)
Cam kết chất lượng:
-
Hàng chính hãng, xuất xứ rõ ràng
-
Dầu đạt tiêu chuẩn OEM của hầu hết các hãng máy
-
Giá cạnh tranh – hỗ trợ thay dầu tận nơi
-
Giao hàng nhanh trong ngày tại Hà Nội và các tỉnh lân cận
Kết luận
Việc lựa chọn loại dầu phù hợp cho máy nén khí trục vít hoặc piston là yếu tố quyết định để đảm bảo máy vận hành bền bỉ, ổn định và tiết kiệm chi phí bảo trì. Doanh nghiệp nên dựa vào đặc điểm máy, môi trường sản xuất và tần suất vận hành để chọn dầu đúng tiêu chuẩn, đồng thời thay dầu định kỳ theo khuyến cáo để tránh hỏng hóc không đáng có.
Nếu bạn cần tư vấn loại dầu phù hợp hoặc thay dầu đúng chuẩn nhà sản xuất, hãy liên hệ ngay IAIR Việt Nam – chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ 24/7.
Hotline tư vấn nhanh: 0943 522 399
